Door Erwin Johannes Ilgun – Voorzitter SAFN

De Duitse Bondsdag heeft vanmiddag met overweldigende steun een motie van De Groenen, CDU/CSU en SPD aangenomen waarin wordt gesteld dat er een genocide op Armeniers, Arameeers en andere christenen heeft plaats gevonden in het Ottomaanse Rijk in 1915/1916. De motie en de steun zijn in die zin bijzonder omdat de verhoudingen tussen het westen en Turkije gespannen zijn en er maar geen oplossing komt voor de vluchtelingenproblematiek. Turkije verzette zich hevig tegen deze motie en parlementsleden van Turkse komaf werden zelfs bedreigd. Het laatste nieuws nu is dat Turkije de eigen ambassadeur uit Duitsland terug geroepen heeft.

Duitsland is niet het eerste land dat per motie deze genocide, die dus nog altijd door Turkije wordt ontkend, erkent heeft. Wat deze motie echt bijzonder maakt, en de ontkenning van de Turkse overheid in een nog meer absurd beeld zet, is dat Duitsland haar eigen rol erkent: “.. de oneervolle rol van het Duitse Rijk … die niet getracht heeft om het verdrijven en vernietigen  van de Armeniërs een halt toe te roepen.” Duitse diplomaten en hooggeplaatste militairen waren nauw betrokken bij het opleiden en steunen van het Ottomaanse leger en hebben deze eerste genocide van de 20^ste eeuw van dichtbij meegemaakt. Hitler zag dit zelfs als voorbeeld voor zijn ‘oplossing’ van het Joodse vraagstuk: “wie herinnert zich het lot van de Armeniërs nog?” Geen enkel ander land weet wat het is om de eigen geschiedenis onder ogen te zien als Duitsland. Wil Turkije in het reine komen met de eigen geschiedenis, vrede sluiten met volken binnen en buiten haar eigen grenzen en werkelijk een leidende rol spelen in de regio, dan zou het juist een voorbeeld moeten nemen aan Duitsland in plaats van kritiek te uiten.

Wij juichen deze stap van Duitsland dan ook toe. Juist in deze tijd waarin christenen en andere groepen in het Midden Oosten, onder het toeziend oog van Turkije en de rest van de wereld, weer genocidaal vervolgd worden moeten landen hun historie onder ogen zien en eensgezind voorkomen dat dit nog eens kan gebeuren. De realiteit staat nu ver van dit ideaal af maar erkenning van de geschiedenis is een start om het bestaansrecht van deze groepen in het Midden Oosten nog overeind te kunnen houden.

In Nederland zijn in 2004 (motie Rouvoet) en 2010 (motie Voordewind) soortgelijke moties aangenomen. Helaas weigert de Nederlandse regering vooralsnog te spreken over een genocide en houdt het bij ‘de kwestie van de Armeense genocide’, alsof het nog aan interpretatie onderhevig is. Daarnaast wordt erkenning door Turkije niet besproken in gesprekken die met Turkse regeringsleiders en vertegenwoordigers worden gevoerd. Wellicht dat deze stap van Duitsland, ook Merkel heeft vóór gestemd, onze politici van enige moed kan voorzien en dat zij feiten uit het verleden en heden durven te benoemen.