Geachte mevrouw van Engelshoven,

Wij zijn bedroefd en tegelijk verontwaardigd over het besluit van Saxion Hogeschool om een artikel over de documentaire van studente Shayno Numansen over de genocide op Arameeërs te censureren. Volgens de Hogeschool zou het onderwerp te gevoelig liggen in de Turkse gemeenschap. En zou veiligheid soms belangrijker zijn dan de vrijheid van meningsuiting.

De genocide op Arameeërs, die tegelijkertijd met de Armeense Genocide plaatsvond in het toenmalige Ottomaanse Rijk, kostte tijdens de Eerste Wereldoorlog aan honderdduizenden Aramese christenen het leven. Ze werden vermoord omdat ze van de ‘verkeerde’ etniciteit waren en het ‘verkeerde’ geloof aanhingen. Turkije ontkent deze genocide nog steeds, zoals het land ook de Armeense Genocide en de Griekse Genocide ontkent. Onder wetenschappers bestaat tegenwoordig echter de consensus dat de massamoord op Arameeërs, Chaldeeërs en andere christelijke minderheden een vooropgezet plan was. De genocide inspireerde bovendien de Holocaust.

Voor de Armeense Genocide is in Nederland de laatste jaren steeds meer belangstelling gekomen. Een belangrijke rol speelde de documentaire Bloedbroeders van Sinan Can en Ara Halici, die in 2015 door de VARA werd uitgezonden. Niet alleen vroeg deze documentaire aandacht voor de Armeense Genocide, maar ook was het een poging om Turken en Armeniërs met elkaar te verzoenen. Hiervoor is het echter noodzakelijk dat de waarheid wordt erkend.

Begin dit jaar besloot de Tweede Kamer, minus de drie parlementariërs van DENK, om de Armeense Genocide te erkennen. Tegelijk met deze erkenning werd ook de genocide op de Arameeërs andere christelijke minderheden erkend. Turkije reageerde woedend. Vijf Turks-Nederlandse Kamerleden – Dilan Yesilgöz (VVD), de SP’ers Cem Lacin en Sadet Karabulut en Zihni Özdil en Nevin Özütok van GroenLinks – werden voor landverraders uitgemaakt in de Turkse regeringskrant Sabah, met als gevolg dat ze overspoeld werden met dreig- en haatberichten. Zihni Özdil reageerde hierop uitdagend: ‘ik ben daar serieus trots op. De tijd van intimidatie en demonisering is voorbij.’ We kunnen het niet beter verwoorden mevrouw Van Engelshoven. De tijd van intimidatie en demonisering is voorbij. Het is daarom droevig en tegelijkertijd schandalig dat Saxion Hogeschool is gezwicht voor mogelijke repercussies vanuit de Turkse gemeenschap in Nederland en besloten heeft de waarheid te censureren. Niet slechts de vrijheid van meningsuiting en de academische vrijheid van Shayno Numansen zijn geschonden, Saxion Hogeschool draagt actief bij aan het verdoezelen van de waarheid en het schenden van de mensenrechten. Wat als Saxion straks een documentaire over de Holocaust gaat censureren, om Holocaustontkenners of Duitse studenten niet te kwetsen? Wat als Saxion een film over de genocide in Rwanda gaat censureren omdat er misschien weerstand komt van Hutu-studenten? Of een verhaal over de Trans-Atlantische slavenhandel, omdat extreemrechts met demonstraties dreigt?

Saxion Hogeschool moet op de vingers worden getikt. Wij vragen U als minister duidelijk te maken dat een vrij en democratisch land als Nederland pal staat voor de mensenrechten, pal staat voor de vrijheid van meningsuiting, pal voor de vrijheid van onderzoek. We hebben als Nederland een reputatie hoog te houden als het om vrijheid en rechtvaardigheid gaat. Laten de beroemde dichtregels van Henk van Randwijk u inspireren minister: ‘Een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen, dan dooft het licht.’

Met vriendelijke groet,

Johnny Shabo , voorzitter van de Aramese Federatie
Ewout Klei, politiek historicus
Sinan Can, onderzoeksjournalist
Susan Faal-Takak, CDA statenlid
Jan Westert, ChristenUnie statenlid
Ayfer Koc, fractievoorzitter van het CDA in Enschede
Isa Kahraman, oud fractievoorzitter van het CDA in Rijssen-Holten
Het Nederlands Armeens Comité voor Rechtvaardigheid en Democratie (Hay Tad)
Chris Dorsman, columnist
Gert Jan Geling, publicist
Fabian van Hal, student en opiniemaker
Dr. Eric C. Hendriks, socioloog op de Universiteit van Bonn
Peyman Jafari, Historicus, Universiteit van Amsterdam
Eddy Terstall, filmmaker
Resit Kaya, advocaat
Stire Kaya-Cirik, schrijfster

Download deze brief ook als pdf: 2018-07-08 Open brief aan mevrouw van Engelshoven, Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap